لودر سنگ معدن

به گزارش نمایه صنعت ، لودر سنگ معدن به ماشینی گفته می شود که برای حمل و نقل و انتقال سنگ های بزرگ در معادن سنگ مورد استفاده قرار می گیرد . لودر سنگ معدن از کاربردی ترین ماشین آلات در حوزه صنعت معدن و نیز صنعت ساختمان و عمران است و در اندازه  های مختلف ساخته می شود. لودر به دلیل انعطاف پذیری که در عملکرد خود دارد با یک تغییر جام می تواند کارهای بسیاری را انجام دهد.

لودر سنگ معدن انواع مختلفی دارد که در این متن مورد معرفی قرار می گیرد، همچنین ویژگی ها و کارکردهای انواع لودر در صنعت معدن و کارهای عمرانی مورد شناسایی قرار می گیرد.

لودرها در عملیات عمرانی و ساختمانی در ایجاد خاکریزها، حفاری زیرزمین بناها، پرکردن خندقها، خاکریزی اطراف لوله‌های کارگذاشته شده در کانالها، بار کردن کامیونها، حمل بتن به محل قالب‌ها و بلند کردن و حمل مصالح ساختمانی مورد استفاده اند. نیز به ماشین لودر می‌توان انواع ملحقات مانند برف‌روب، کانال‌کن، لوله‌بر، لوله‌گذار و جرثقیل و لیفتراک را نصب کرد و کاربردهای دیگری از آن گرفت.

انواع لودر :

1. لودر چرخ لاستیکی :

لودرهای چرخ لاستیکی در ابعاد کوچک و خیلی بزرگ ساخته می‌شود. چرخهای بزرگ لاستیکی این نوع لودر قدرت تحرک و سرعت فراوانی ایجاد کرده و از این طریق فشار وارده به زمین بواسطه  این لاستیک‌ها کم شده که حتی می‌توان این فشار را با تغییر میزان باد لاستیک‌ها تغییر داد.

با وجود این همه قدرت لودرهای چرخ لاستیکی ، در زمین‌های دارای سنگ‌های تیز، امکان آسیب به لاستیک‌ها وجود دارد. در زمین‌های خیس و گل آلود نیز کار کردن با لودر چرخ لاستیکی مشکل است.

به همین خاطر برای افزایش اصطکاک لاستیک ها با سطح زمین از زنجیرهای سیمی برای محافظت لاستیک ها استفاده می شود. همچنین نوعی از لاستیک های جدید ساخته شده که دارای عاج‌های بسیار ضخیم هستند و توانایی کار درمناطق سنگی را دارند.  این لودرها دارای دو نوع "معمولی" و "کمرشکن" هستند.

نوع کمرشکن لاستیک ها بیشتر در لودرهای بزرگ بکاربرده می‌شوند و دارای نوعی شاسی است که قسمت عقب لودر را به قسمت جلو توسط یک مفصل متصل می‌کند. این حالت مفصل مانند، قدرت مانور و شعاع گردش ماشین را نسبت به شاسی‌های ثابت (غیر مفصلی) بیشتر می‌کند.

درانواع مدرن این ماشین آلات از سیستم‌های فرمان و کنترل هیدرولیکی و الکتریکی جهت راحتی و عملکرد بهتر راننده استفاده شده‌ است.

سیستم فرمان این ماشین‌ها به دو صورت است : در لودرهای معمولی سیستم فرمان به وسیلهٔ فرمان و حرکت چرخ‌ها عمل می‌کند اما در نوع کمرشکن عملکرد سیستم فرمان به وسیله دو جک هیدرولیکی است.

این نوع لودر و با توجه به اینکه سرعت بالاتری دارد ، بیشتر در مناطقی که زمین مناسبی دارد، قابل استفاده است. به دلیل وجود چرخ لاستیکی آسیبی به سطح زمین وارد نمی شود و در خیابان ها و محل هایی که سطح زمین نباید آسیب ببیند، مورد استفاده قرار می گیرد.

2. لودر چرخ زنجیری :

لودرهای چرخ زنجیری مانند لودرهای چرخ لاستیکی است  با این تفاوت که فشار کمی بر زمین وارد می‌کنند که این سبب می‌شود تا " لودرهای چرخ زنجیردار" بتوانند در زمین‌هایی که لودرهای لاستیک دار نمی توانند کار کنند ، مورد استفاده قرار گیرند.  اصطکاک زیاد آن‌ها با زمین سبب می‌شود که بتوانند نهایت استفاده را از قدرت موتور درکندن زمین کنند و و به دلیل  زنجیردار بودن  آنها ، در مناطق دارای سنگ‌های تیز،  خطر پاره شدن لاستیک وجود ندارد.

 لودرهای زنجیردار توانایی حرکت بر روی سطحهای با شیب جانبی ۳۵٪ داشته، در صورتی که لودرهای چرخ لاستیکی در شیب تا  ۱۵٪ می توانند کار کنند.

همچنین لودر زنجیردار می‌تواند از شیب ۶۰٪ بالا برود در حالیکه این رقم برای لودر لاستیک دار به حدود ۳۰٪ محدود می‌شود.

در مورد سرعت این دو نوع لورد باید گفت که سرعت لودر زنجیردار خیلی کمتر از لودر لاستیک دار بوده،  به همین علت در مواردی که فاصله حمل مواد و بازگشت به محل بارگیری زیاد باشد ، راندمان این ماشین نسبت به نوع لاستیک دار پایین تر خواهد بود.

چرخ زنجیری (Continuous track) که چرخ ممتد نیز نامیده می شود در برخی از ماشین آلات راهسازی استفاده می شود. این نوع از چرخ اجازه می دهد ماشین در زمین های گلی و نامناسب از نظر آسیب رسانی به لاستیک و همچنین شیب بالا قابل استفاده باشد. این نوع ماشین تا شیب 60 درجه در شرایط ویژه قابل استفاده است.

البته باید توجه داشته باشیم که سرعت این ماشین آلات بسیار پایین (از5 تا 8 کیلومتر در ساعت) است.

و برای جابجایی در مسیرهای طولانی باید از ماشین باربری و کشنده ها استفاده شود.

3. بکهو لودر :

"بکهولودر" ،  در واقع لودر کوچکی است که در پشت خود یک بیل مکانیکی دارد و برای کارهای سبک استفاده می‌شود.

کلیه مشخصات عمومی بکهولودرها ، مانند لودرها و بیل‌های مکانیکی است.

به دلیل دوکاره بودن بکهولودر ، در بسیاری از پروژه‌های کوچک از این وسیله استفاده می‌شود. به خصوص اگر پروژه مربوط به کندن گود باشد.

در بخش پشتی بکهولودر ،  یک بیل مکانیکی وجود دارد که  قدرت این بیل،  بر اساس زاویه آن با زمین و شعاع عملکرد بازوها تفاوت دارد. شرکت‌های سازنده همواره  بر اساس نوع ماشین آلات، نمودارهایی مبنی بر قدرت بیل در حالات مختلف ارائه می‌دهند.

4. لودر تونلی :

"لودر تونلی" مورد استفاده برای  بارگیری مواد معدنی و سنگ معدن است.

استانداردهای کاربری برای ارتقای الزامات تکنیکی "لودر تونلی" حاکم است . تا موجب افزایش کارایی "لودر تونلی" جهت استخراج معادن و سپس انتقال مواد خام و سنگ معدن شود. البته قابل توجه است که این استانداردها ، جمع آوری مواد خام توسط لودرهای بیل مکانیکی مورد کاربرد در استخراج معادن سطحی را شامل نمی شود.

استانداردهای کلی لودر تونلی :

- الزامات سازه ای انواع لودر تونلی

- طراحی انواع لودر تونلی جهت مناسب ترین و ایمن ترین عملکرد بایستی با شرایط زیر هماهنگ باشد:

الف) ایمنی در کار و نگهداری لودر تونلی؛

ب) امکان بارگیری لودر تونلی ، به زیر مجموعه های معقول و نصب مجدد آن با استفاده از ابزار دستی ساده برای انتقال به معدن ها و مکان های مختلف کار در داخل معدن، به ابعاد و وزن بزرگترین و سنگین ترین قطعات بستگی دارد. همانطور که بین خریدار و تولید کننده یا تأمین کننده توافق شده است.

ج) اجزای اصلی لودر تونلی مانند دستگاه های متحرک اصلی و کنترل کننده به راحتی برای بازرسی، کنترل و نگهداری بایستی نظارت شوند.

د) اهرم های کنترل، پدال ها و دکمه های کنترل به راحتی بایستی به بهترین نحو طراحی و قرار گیرند.

ه) صفحه ای که ظرفیت بار مطمئن سایبان را نشان می دهد باید طوری قرار گیرد تا از راننده / اپراتور در هنگام سقوط و استراحت محافظت کند.

سایر مشخصات لودر:

ظرفیت جام لودر به روشی غیر از جام جرثقیل و دراگلاین تعیین می‌شود. ظرفیت اسمی جام لودر عملاً برابر با حجم مواد حفاری گود شده (heaped volume) در جام لودر،  با در نظر گرفتن استانداردهای مؤسسه Engineers (SAE) Society of Automotive است.

بار مجاز لودر در حین عملیات تحت استاندارد SAE است . بار مجاز لودر با چرخ لاستیکی در حین عملیات نباید هیچگاه از ۵۰٪ بار استاتیک واژگونی در حالتی که در حال گردش کامل است، تجاوز کند. این مقدار برای لودر چرخ زنجیری ۳۵٪ بار استاتیک واژگونی است.

البته بار واژگونی را می‌توان با استفاده از سربار یا افزودن ملحقات به انتهای ماشین بالا برد و لذا مشاهده می‌شود که وزن ماشین هم علاوه بر قدرت بالا بردن بار در تعیین حجم جام مؤثر است.

لودر ها بطور وسیعی در کارهای ساختمانی برای حمل توده مواد (نظیر خاک و سنگ)، بارگیری کامیون‌ها، خاکبرداری، حفاری وگاهی تسطیح (به عنوان بولدوزر) و… بکار گرفته می ‌شوند.

 بر خلاف اسکریپرها که به طور همزمان برای بارگیری و حمل استفاده می شوند، لودرها باید همواره به همراه ماشین‌های انتقال دهنده مانند کامیون‌ها به کار گرفته شوند.

 به طور کلی لودرها می توانند کارهای مختلفی را که در ۴ دسته زیر قرار می گیرد ، انجام دهند:

• بارگیری ماشین آلات حمل مواد خاکی: با لودر می‌توان مواد خاکی مانند  شن، خاک معمولی، سنگ شکسته، پسماند کارخانجات و واحدهای صنعتی و … را درون  کامیون و سایر وسایل باربر ریخت.
• بلند کردن بار و انتقال آن: در کارهای ساختمانی با لودر می‌توان مصالح بنایی از قبیل آجر، بلوک بتنی پیش ساخته و … را در محوطه کارگاه حمل و جابجا نمود.
• خاکبرداری: این ماشین در کارهای خاکبرداری ساختمان‌ها به خصوص گودبرداری خاک های سست تا متوسط بسیار سودمند است، کندن و جابجا کردن خاک و انباشته و بارگیری کردن آن با لودر سریعتر از سایر ماشین آلات صورت می‌گیرد.
• تمیز کردن قشر سطحی زمین کارگاه: در زمین هایی که جنس آن زیاد سخت نیاشد، از لودر برای کندن و تمیز کردن محل کار استفاده می‌شود.

ویژگی های لودر:

به طور مثال از مهم ترین ویژگی های لودر:

• قابلیت حرکت بر روی انواع سطوح (خاک، گل، آسفالت، سنگ و غیره) قابلیت کارکرد در دماهای مختلف

• قابلیت کارکرد در شیب بالای 45 درجه در نوع چرخ زنجیری
• قابلیت جابجایی انواع مواد مانند آسفالت، بتن، خاک، برف و غیره.
• قابلیت حمل بار و قطعات در شرایط خاص به طور مثال در معادن سنگ معدن
• قابلیت استفاده در مناطق جنگی و کاربردهای نظامی

با توجه به ویژگی های بالا،  می توان لودر را به نوعی آچار فرانسه صنعت راهسازی نامید. همچنین ماشینی است  که در حوادث طبیعی نیز بسیار پرکاربرد است. به طور مثال در حوادث زلزله، آتش سوزی، برف، سیل و… همیشه مورد استفاده قرار می گیرد.

در حالت کلی می توان گفت که لودر، نوعی از تراکتور است که معمولا دارای چرخ است (البته نوع زنجیری آن نیز موجود است)  و دارای دو بازویی موازی و یک باکت می باشد. این باکت ها، به صورتی ساخته شده است که بتواند مواد مختلف را در خود نگه دارد و بدون آنکه موارد تماسی با زمین داشته باشد جابجا کند. البته شکل قرارگیری بازویی های دستگاه در مکانیزم و محور حرکت باکت تاثیر زیادی دارد.

توانایی ها و کارکرد لودر:

* به طور کلی لودرها قادرند کارهای مختلفی را که در چهار دسته زیر خلاصه می شوند انجام دهند:

1. بارگیری ماشین آلات حمل مواد خاکی:

با لودر می توان مواد خاکی مانند شن ، خاک معمولی ، سنگ شکسته ، پس مانده کارخانجات و واحدهای صنعتی و غیره را داخل کامیون و تریلی ریخت و آنها را پر کرده ، برای حمل و نقل از مکان اولیه آماده کرد.

2. جابجایی قطعات بزرگ سنگ معدن در معادن سطحی و زیرزمینی

3. بلند کردن بار و انتقال آن: در کارهای ساختمانی با لودر می توان مصالح بنائی از قبیل آجر ، بلوک بتنی ، پیش ساخته شده و غیره را در محوطه کارگاه حمل و جابجا کرد.

4. خاکبرداری:

در کارهای خاکبرداری ساختمان ها بخصوص گودبرداری زیرزمین بنا ها بسیار سودمند تشخیص داده شده است زیرا کندن و جابجا نمودن خاک و انباشته و بارگیری کردن آن با لودر سریع تر از کار با سایر ماشین آلات صورت می گیرد.

5. تمیز کردن قشر سطحی زمین کارگاه:

در زمین هایی که جنس آن زیاد سخت نبوده و تا حدودی نرم باشد از لودر جهت کندن و تمیز کردن محل کار استفاده می کنند. باید توجه داشت که با مجهز کردن لودر و تعویض جام آن می توان کارهای مختلفی که بیل مکانیکی ، بولدوزر  و تا حدودی اسکریپر انجام می دهد اجرا نمود.

به علاوه در تخریب آسفالت خیابان ها جهت تجدید بنای آن می توان از لودرهای با جام و دندانه دار استفاده نمود. در مواقعی که ضخامت آسفالت زیاد باشد بهتر است لودر را با خراشنده ای (Ripers) که به پشت آن بسته می شود، کامل کرد . بدین ترتیب هم می تواند زمین را بکند و هم بارگیری کند.

تولیدکنندگان عمده  لودر سنگ معدن:

-      بابکت (Bobcat)

-      کیس (Case)

-      کاترپیلار(Caterpillar)

-      دوسان (Doosan)

-      هپکو (HEPCO)

-      هیتاچی کنکی (Hitachi)

-      صنایع سنگین هیوندای (Hyundai)

-      جی‌سی‌بی (JCB)

-      جان دیر (John Deere)

-      صنایع سنگین کاوازاکی (Kawasaki)

-      کوماتسو (Komatsu)

-      کریمر (Kramer)

-      کوباتو (Kubato)

-      ولوو کانستراکشن اکوئیپمنت (Volvo)

-      نیوهلند (New Holand)

-      اکس‌سی‌ام‌جی (XCMG)

-       هیوندای Hyundai))

کلمات کلیدی : لودر- بیل مکانیکی- لودر سنگ معدن – چرخ لاستیکی- ماشین آلات راه سازی- لودر کاترپیلار- لودر کوماتسو- دامپ تراک- اسب بخار-بولدوزر- تراکتور- بکهولودر-